Inne

Refleksje wokół nauki autorytatywnej wiążą się jednak ściśle — jak wie­my – z refleksjami na temat autorytetu w nauce, co obecnie jest tym bardziej uzasadnione, że wzrasta rola czynników „pozanaukowych” w rozwoju nauki. Z jednej strony to,…

Tymczasem zaś postulowana – i rzeczy wiście nowożytna – przyrodnicza orientacja badań nau­kowych każe w centrum zainteresowania umieścić biologię, która ma szanse stania się wzorcową dyscypliną przyszłości. Coraz częściej też pojawia się termin „ekologia” i to w…

Bez względu na to, jak ^przebiegać będzie granica między nauką a sztuką przyszłości, stało się jasne, je przyszłość człowieka zależy zarówno od rozwo­ju nauk o człowieku, jak i nauk o przyrodzie. Wzajemne przenikanie się obu tych dziedzin…

Wraz z rozwojem nauk skrystalizował się nie tak dawno łatwy optymizm, odziedziczony po minionych generacjach, kiedy to uważano, że nauka zdolna jest rozstrzygnąć wszelkie trudności. Okazało się jednak, że łatwiej zdobyć Księżyc, niż zlikwidować kpnflikt międzynarodowy lub…

W poszukiwaniu środków zaradczych przeciw technokratycznej orientacji zwraca się przede wszystkim uwagę na to, że została zwichnięta równowaga między naukami matematyczno-przyrodniczymi i technicznymi a grupą nauk społecznych czy – jak się je coraz częściej nazywa – nauk…

W takim też nastroju zabrał głos w 1754 r. Diderot, głosząc podzwonne dla autorytetu nauk matematycznych; obwieszczał on koniec ery matematyków i początek nowej, którą nazwał erą nauk przyrodniczych. W ten sposób przeszliśmy od problemu autorytetu w…

Te z góry skazane na niepowodzenie próby podejmowano jeszcze długo, jednakże spośród dwóch dyscyplin matematycznych, tj. geometrii i arytmety­ki, wybierano teraz (inaczej niż z początkiem XVII w.) raczej arytmetykę, co doprowadziło do narodzin statystyki i ekonomii (w…

Za ściśle naukowe i cieszące się najwyższym autorytetem uważano przeważ­nie te dzieła, które – mówiąc słowami. Encyklopedii Chambersa (Dublin 1742) — tworzyły system dedukcyjny oparty wyłącznie na przesłankach ro­zumowania czysto logicznego. Coraz częściej jednak zdawano sobie sprawę,…

Ale zarówno on, jak i większość jego współ­czesnych – w celu uniknięcia dyskusji nad swymi tezami – nadawała rozu­mowaniu postać matematyczną (sam Newton pisał o tym wyraźnie). Był to bodajże szczyt myślenia more mathematico, wystarczy przypomnieć, że…

Na tę rotację autorytetów zwrócił uwagę Giambattista Vico, kiedy po okresie fascynacji Kartezjuszem przeszedł do obozu jego przeciwników i w De antiąuissima Italorum sapientia (ed. 1709 i n.) wywodził, że Kartezjusz, który tak radykalnie zwalczał autorytet tradycji…